Sakralna architektura drewniana

Niegdyś niezwykle powszechne. Przez kilka wieków przewyższały nawet swoją liczbą świątynie murowane. Do naszych czasów przetrwało ich na terenie Górnego Śląska zaledwie kilkadziesiąt. O ile świeckie budowle drewniane można znaleźć przeważnie w skansenach, o tyle kościoły nadal pełnią swoją pierwotną funkcję. Są niezwykle cennymi dowodami historii: zarówno roboty ciesielskiej, jak i artystycznego kunsztu twórców zdobiących ich wnętrza.

Wszystkie kościółki drewniane znajdujące się na terenie powiatu pszczyńskiego należą do Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego, który na terenie naszego województwa ma ok 1060 km długości i obejmuje 93 obiekty oraz zespoły architektury drewnianej. Więcej informacji na temat szlaku można znaleźć na stronie:
https://sad.slaskie.travel/ otwiera się w nowym oknie

Kościół pw. św. Mikołaja w Łące

Świątynia pochodzi z XVII wieku. Wyróżnia ją wolnostojąca wieża, usytuowana po wschodniej stronie budynku kościelnego. Dzwonnica ta jest jednym z najcenniejszych zabytków budownictwa sakralnego na Śląsku. W wieży, pełniącej funkcję dzwonnicy, znajduje się zabytkowy XV wieczny dzwon. We wnętrzu kościoła warto zatrzymać się przed barokowym ołtarzem głównym z olejnym obrazem Św. Mikołaja, biskupa z Mirry.

Kościół pw. św. Marcina w Ćwiklicach

Świątynia pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku. Zdaniem znawców, wnętrze kościoła skrywa najcenniejsze zabytki sztuki sakralne spośród kościołów drewnianych w najbliższej okolicy. Ściany świątyni zdobią między innymi XVIII wieczne polichromie z wyposażenia na uwagę zasługują osiemnastowieczne, barokowe ołtarze oraz ambona i chrzcielnica w stylu rokoko. Ołtarz główny zdobiony jest bogatą polichromowaną snycerką. W ołtarzu XVII wieczny obraz z wizerunkiem patrona kościoła - Św. Marcina. W kaplicy dobudowanej do nawy, znajduje się bezcenny XV- wieczny tryptyk malowany, z wyobrażeniem Matki Boskiej z dzieciątkiem oraz świętych Stanisława i Marcina. Do kaplicy prowadzą od zewnątrz XVI- wieczne dębowe drzwi ze starego kościoła ozdobione okuciami.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Grzawie

Świątynia zbudowana na początku XVI wieku. Jest to najcenniejszy obiekt drewnianej architektury sakralnej w regionie pszczyńskim , jeden z najcenniejszych na Śląsku. Drewniana, z wieżą o konstrukcji słupowej, na potężnych kłodach tzw. peckach. Ołtarz główny z obrazem głowy Św. Jana chrzciciela zdobiony jest dekoracją snycerską po bokach tradycyjne „bramki” do ofiarowania, ołtarze boczne , ambona i piękny pozytyw - organy - wszystko to w stylu ludowego baroku.

Kościół pw. św. Katarzyny w Pielgrzymowicach

Drewniany, wzniesiony w latach 1675-1680 na miejscu wcześniejszej świątyni. Powiększony w latach 1908-1911. W pobliżu znajduje się dawna organistówka, miejsce urodzenia Karola Miarki, czołowego działacza narodowego na Górnym Śląsku w II połowie XIX wieku. Wnętrze kościoła, oświetlone dużą ilością okien jest przestrzenne i jasne wzbogacone nawą boczną , nietypową dla tego regionu. W kościele tym znajdują się polichromia o cechach ludowych. Z wyposażenia na szczególną uwagę zasługuje ołtarzyk boczny w stylu barokowym z obrazem olejnym przedstawiającym Trójcę Świętą (XVIII wiek) oraz barokowa kazalnica z interesującą płaskorzeźbą, wyobrażającą Boga Ojca.

Kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła w Wiśle Małej

Jest trzecią z kolei tutejszą świątynią drewnianą. Pochodzi z roku 1775 (kościół) i 1782 (wieża). Cały kościół otaczają podcienia, zamknięte do połowy wysokości poziomymi deskami. Wnętrze utrzymane jest w stylu barokowym. Cechą charakterystyczną jest empora , umieszczona na zachodniej ścianie nawy, przechodząca w głąb wnętrza wieży, której dużą część włączono do nawy. Zachowane jest jednorodne stylowo wyposażenie kościoła. Z XVIII wieku pochodzą: ołtarz główny, trzy ołtarze boczne, kazalnica, konfesjonał i chrzcielnica z wyobrażeniem anioła. Szczególnie interesujący jest ołtarz główny zdobiony bogatą polichromowaną snycerką, między innymi figury Św. Andrzeja i Piotra. W głównym ołtarzu znajduje się obraz patrona kościoła. Cennym zabytkiem jest ambona, na jej balustradzie widnieje malowidło przedstawiające „Sen Jakuba”.

Kościół pw. św. Klemensa w Miedźnej

Zbudowany w XVII wieku, jest największą drewnianą świątynią w powiecie pszczyńskim. Posiada konstrukcję zrębową z sobotami i lisicami. Został oszalowany i pokryty gontem Nad nawą umieszczona jest wieżyczka sygnaturki z barokową latarnią , a od zachodu- wieża z izbicą i baniastym hełmem z latarnią. Wnętrze posiada barokowy wystrój z bogatą dekoracją (m. in. ołtarz główny tablicowy z bramkami i ława kolatorska z XVIII w). Za ołtarzem replika małego witraża z XV wieku.

Kościół pw. św. Barbary w Górze

Świątynia powstała prawdopodobnie w XVI wieku. Można w niej zobaczy trójboczne prezbiterium. Postawiono go pierwotnie jako kaplicę i w 1950 powiększono go do obecnego rozmiaru. Świątynię zbudowano na zrąb, a ściany wzmocniono lisicami. Dachy kościoła pokryte są gontem, a jego korpus obiega wieniec sobót. Od zachodu góruje nad budowlą wieża, wtopiona w bryłę kościoła nakryta namiotowym dachem.