16 listopada w kopalni Krupiński należącej do Jastrzębskiej Spółki Węglowej uruchomiono najnowszy układ kogeneracji wykorzystujący metan z odmetanowania do produkcji energii elektrycznej i ciepła. W spotkaniu wziął także udział starosta pszczyński Paweł Sadza.

Dwa agregaty prądotwórcze firmy Caterpillar wytwarzają energie cieplną w ilości 45 000 GJ i energię elektryczną w ilości około 25 000 MWh. W sumie łączna moc nowych urządzeń wynosi 4 MWEl. i w całości wykorzystywane będzie na potrzeby kopalni, która zaoszczędzi dzięki temu 7 mln zł rocznie. Nie bez znaczenia są również efekty ekologiczne tej inwestycji, a więc ograniczenie emisji metanu do atmosfery o 6,5 mln m sześc. rocznie.

Produkcja w skojarzeniu energ elektrycznej i ciepła pozwala uzyskać wysoką sprawność całkowitą układu na poziomie 87 procent. Całkowite zapotrzebowanie kopalni na moc wynosi około 24 MW, przy czym 10,9 MWEl uzyskuje z metanu pochodzącego z odmetanowania.

Układ kogeneracyjny został zabudowany w wolnostojącym budynku lekkiej konstrukcji w bezpośrednim sąsiedztwie stacji odmetanowania. Gaz z odmetanowania kopalni Krupiński jest dostarczany bezpośrednio rurociągiem do agregatów prądotwórczych na bazie silników gazowych, które napędzają generatory wytwarzające energię elektryczną na napięciu 6 kV. Energia ta kablami jest wprowadzana do rozdzielni głównej zasilającej kopalnię Krupiński. Ciepło wytwarzane w silnikach (układ chłodzenia silnika i gorące spaliny) poprzez odpowiednie wymienniki jest ujmowane i dostarczane do sieci ciepłowniczej kopalni (temp. 90/70 oC), a następnie wykorzystywane w łaźni kopalnianej i do ogrzewania pomieszczeń. Rocznie przez stację odmetanowania w Kopalni Krupiński ujmowane jest około 41 mln m sześc. czystego metanu, przy czym ujmowana mieszanka metanowo-powietrzna zawiera średnio od 50 do 60 procent metanu. Dotychczas metan był wykorzystywany w kopalnianej suszarni flotokoncentratu, w dwu agregatach kogeneracyjnych oraz szczytowych kotłach eksploatowanych przez Spółkę Energetyczną „Jastrzębie”. Decyzję o zabudowie kolejnego układu kogeneracyjnego o mocy 4,0 MWEl podjęto ze względu na prognozy dotyczące utrzymania się podaży tego gazu w kolejnych latach na poziomie 40-55 mln m3 rocznie.

Wykonawcą inwestycji „pod klucz” jest konsorcjum Controll Process i Eneria. Kopalnie Jastrzębskiej Spółki Węglowej należą do najbardziej metanowych w Polsce, są też liderem w gospodarczym wykorzystaniu tego niebezpiecznego gazu. Metan z odmetanowania to cenne paliwo otrzymywane niejako dodatkowo w procesie, którego zasadniczym celem jest skuteczne zwalczanie zagrożenia metanowego. W JSW jest on wykorzystywany do produkcji energ elektrycznej, ciepła a nawet chłodu. W skali całej JSW około 39 procent metanwalnianego w trakcie robót górniczych jest ujmowane odmetanowaniem, a 61 procent usuwane do atmosfery na drodze wentylacyjnej. Ujmowane odmetanowaniem mieszanki zawierają 45 – 70 procent metanu i są gospodarczo wykorzystywane w układach energetycznych. W 2010 roku kopalnie JSW ujęły 132 mln m sześc. metanu, z czego 70 procent zagospodarowano. Metan wykorzystywany jest w układach kogeneracyjnych (produkcja energ elektrycznej i ciepła) oraz trójgeneracyjnych, w których dodatkowo produkowany jest „chłód” z wykorzystaniem chłodziarek absorpcyjnych. Układy kogeneracyjne pracują w kop. „Budryk”, Ruch „Borynia”, „Krupiński”, „Pniówek”, Elektrociepłownia „Moszczenica”, a trójgeneracyjny w kop. „Pniówek” w układzie centralnej klimatyzacji kopalni. Do roku 2013 JSW zagospodaruje cały gaz ujmowany odmetanowaniem.

Źródło: JSW