Na cmentarzu w Piasku odbyła się uroczystość oznaczenia grobu powstańca śląskiego Franciszka Kozika znakiem pamięci „Tobie Polsko” oraz tabliczką „Grób weterana walk o wolność i niepodległość Polski”.

Celem inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach jest uhonorowanie powstańców śląskich, którzy spoczywają na cmentarzach naszego województwa oraz wskazanie lokalnym społecznościom grobów tych, którzy w latach 1919-21 walczyli o powrót Górnego Śląska do Polski. - IPN od 2019 roku w sposób szczególny chce zwrócić uwagę na groby powstańców śląskich. To dla nas bardzo ważna przestrzeń pamięci. Przestrzeń, która jest bliska nie tylko rodzinie, ale też wszystkim osobom, które wiedzą, dlaczego my tutaj na Górnym Śląsku możemy mówić po polsku - mówił Jan Kwaśniewicz, naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach.

W uroczystości wzięła udział rodzina weterana, przedstawiciele katowickiego IPN-u, samorządowcy, proboszcz parafii w Piasku oraz młodzież z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Piasku, która zadbała o oprawę artystyczną. Wychowanka POPP w Pszczynie Antonina Stroka zaśpiewała pieśń patriotyczną „Rozkwitały pąki białych róż”. Uroczystość współorganizowało Starostwo Powiatowe oraz Urząd Miejski w Pszczynie.

Stanisław Kozik opowiedział legendę, która krąży o jego ojcu. - Jestem piątym synem Franciszka, jeszcze żyjącym razem z siostrą bliźniaczką. O naszym ojcu krąży taka legenda, że jak stał na przystanku kolejowym w Pszczynie to słyszał, że pociąg relacji Bielsko-Biała przez Pszczynę do Stalinogrodu odjedzie z toru przy peronie 1. Na skutek protestu poszedł pieszo do Piasku, nie wsiadł do tego pociągu - mówił Stanisław Kozik.

Odznaczenia grobu Franciszka Kozika dokonali burmistrz Pszczyny Dariusz Skrobol wraz z wicestarostą Damianem Cieszewskim i Janem Kwaśniewiczem, naczelnikiem Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach. - My chcieliśmy i pragniemy, żeby te groby powstańców śląskich z naszych cmentarzy nie znikły. Mało tego, nie tylko, żeby nie znikły, ale również, aby były widoczne, żeby nasze pokolenie, pokolenia naszych dzieci, wnuków i kolejne miały świadomość, że na tych cmentarzach spoczywają bohaterowie walk o powrót Górnego Śląska do Polski. To z jednej strony wydaje się oczywiste, że tak powinno być. Wydaje się, że tak zawsze było. Jednak nie. W powstaniach wzięło udział 60 tysięcy osób. Do dzisiaj powinno być kilkadziesiąt tysięcy grobów, a jak spojrzymy na bazę to znajdziemy, takich grobów, przynajmniej w ewidencji województwa śląskiego raptem 150. To bardzo niewiele. Ten stan trzeba było zmienić i my postanowiliśmy takie działanie wdrożyć. To oczywiście działanie wieloletnie, ale już dzisiaj znamy lokalizację kolejnych 300 grobów, więc to działa - mówił Jan Kwaśniewicz.

Franciszek Kozik urodził się grudnia 1897 r. w Kobielicach. W latach 1916-1917 odbywał służbę w wojsku niemieckim. W 1921 roku brał udział w III powstaniu śląskim, walczył m.in. pod Kędzierzynem i Górą św. Anny. Był wówczas zaszeregowany w II kompanii batalionu dowodzonego przez Szenderę (pułk pszczyński). Od 1923 roku pracował w kopalni „Wujek". W latach międzywojennych należał do Związku Powstańców Śląskich. W czasie okupacji niemieckiej kontynuował prace w kopalni. Po wyzwoleniu w 1945 r. wrócił do działalności społecznej w ramach Związku Weteranów Powstań Śląskich oraz Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1956 r.), Śląskim Krzyżem Powstańczym (1959 r.) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967 r.). Zmarł 27 czerwca 1974 roku.

Przypomnijmy, że w październiku 2021 i 2022 roku na cmentarzu Wszystkich Świętych w Pszczynie znakiem „Tobie Polsko” oznaczono groby sześciu powstańców: Aleksego Fizi, Stanisława Krzyżowskiego, Juliusza Cichonia, Huberta Piechy, Jana Poloczka oraz Ludwika Kędziora.

Wprowadzenie: Biuro Rzecznika Prasowego