Muzeum Miejskie w Tychach w ubiegłym roku realizowało projekt o charakterze badawczym i popularyzatorskim „Rok gospodarski na ziemi pszczyńskiej”.

Celem projektu było zebranie materiału badawczego dokumentującego przemiany zachodzące na przestrzeni ostatnich stu lat w gospodarstwach rolnych na obszarze historycznej ziemi pszczyńskiej. Zespół badawczy przeprowadził badania terenowe, zebrano także dokumentację fotograficzną.
Rezultatem całorocznych, pogłębionych badań było przygotowanie raportu, a także stworzenie wystawy prezentowanej w Dawnej Młótowni, czyli jednej z siedzib Muzeum Miejskiego. Ekspozycja stanowi podróż w przeszłość i pokazuje specyfikę rocznego cyklu prac gospodarskich niegdyś i obecnie. Wystawę budują archiwalne materiały, dawne i współczesne narzędzia służące uprawie roli, a także fotografie obrazujące prace w gospodarstwach kiedyś i dziś. Całość wystawy spaja narracja kalendarza i pór roku.

Pomysłodawczynią i koordynatorką projektu, a także autorką wystawy jest Agnieszka Szymula. Jej aranżację wykonał Łukasz Błażejewski, a autorem dokumentacji fotograficznej jest Tomasz Liboska.

- Mając na uwadze wyjątkowe zaangażowanie powiatu pszczyńskiego zarówno w proces badawczy, jak i w finalny kształt ekspozycji, chcielibyśmy w sposób szczególny zaprosić mieszkańców powiatu do obejrzenia ekspozycji, a także do udziału w licznych wydarzeniach jej towarzyszących. Bardzo zależy nam na prezentacji wystawy dzieciom i młodzieży,dlatego dla młodszego pokolenia przygotowaliśmy specjalne oprowadzania oraz warsztaty - poinformowała Aleksandra Matuszczyk, dyrektor Muzeum Miejskiego w Tychach.

Opis wystawy i wydarzeń towarzyszących

„Od myszy do cesarza wszyscy żyją z gospodarza”
Rok gospodarski na ziemi pszczyńskiej

wystawa w Muzeum Miejskim w Tychach

Dawna Młótownia
ul. Katowicka 9

13 grudnia 2015 - 25 czerwca 2016

Godziny zwiedzania:
Wtorek - 8.00 - 16.00
Środa - 10.00 - 17.00
Czwartek - 10.00 - 19.00
Piątek, sobota - 10.00 - 18.00
Niedziela, poniedziałek - nieczynne

Wystawa prezentuje dawny i współczesny roczny cykl prac gospodarskich oraz przemiany zachodzące na przestrzeni ostatnich stu lat w gospodarstwach rolnych na obszarze historycznej ziemi pszczyńskiej.

Autor wystawy: Agnieszka Szymula
Aranżacja: Łukasz Błażejewski
Autor zdjęć: Tomasz Liboska

Wydarzenia towarzyszące

4 marca 2016 (piątek), godz. 17.00
SPOTKANIE
Chleb dawniej i dzisiaj
Spotkanie z Henrykiem Kondzielnikiem, właścicielem istniejącej od 1932 roku piekarni w Jankowicach, który opowie, jak upiec prawdziwy chleb. Prelekcja połączona z degustacją.

5 marca 2016 (sobota), godz. 11.00
WARSZTATY
Pachnąca wystawa. Muzealny świat zapachów
Uczestnicy zajęć będą mieli okazję poczuć zapach słomy i siana. Spróbują także rozpoznać po aromacie zioła, warzywa i owoce. Dowiedzą się również, jak odróżnić różne rodzaje zbóż.
Warsztaty dla dzieci od lat 5 do 16
Prowadzenie: Iga Fedak

12 marca 2016 (sobota), godz. 15.00
SPOTKANIE
Postacie nadprzyrodzone w świecie dawnej wsi z terenu ziemi pszczyńskiej
Prezentacja multimedialna przybliżająca postacie ze świata ludowych wierzeń takie jak: Połednice, Skrzotki i Jaroszki, Zielorze i Zielarki oraz Owczorze, Czarownice, Chmurnicy, Diobły, Duchy i Straszki, Meluzyny, Nocnice (Świtudeptu), Świetla, Utopce.
Prowadzenie: Wiktor Nyga

17 marca 2016 (czwartek), godz. 17.00
SLIDESHOW
Pokaz zdjęć wykonanych w czasie warsztatów fotograficznych dokumentujących współczesne gospodarstwa rolne na obszarze historycznej ziemi pszczyńskiej.
Slideshow zdjęć autorstwa uczniów klas o specjalności fotograf/fototechnik Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 3 im. E. Abramowskiego w Katowicach pod kierunkiem nauczyciela przedmiotów fotograficznych Artura Solowskiego.

19 marca 2016 (sobota), godz. 16.30
OPROWADZANIE PO WYSTAWIE
Tropem narzędzi i maszyn rolniczych
W trakcie oprowadzania po wystawie uczestnicy będą mieli okazję zapoznać się z historią i nazewnictwem maszyn rolniczych prezentowanych na ekspozycji. Gośćmi specjalnymi będą Maria i Tadeusz Żyłowie z Jankowic, właściciele Prywatnej Kolekcji Zabytkowego Sprzętu Domowego i Narzędzi Rolniczych oraz Broni Historycznej.
Prowadzenie: Agnieszka Szymula

2 kwietnia 2016 (sobota), godz. 15.00
WARSZTATY
Warsztaty tańców śląskich
Uczestnicy warsztatów będą mieli okazję nauczyć się śląskich tańców ludowych.
Taniec był ważnym elementem życia wsi. Mimo, że towarzyszył on lokalnej społeczności nie przy pracy, a w czasie od niej wolnym, był koniecznym ogniwem spajającym cykl prac gospodarskich - dzięki niemu można było nie tylko odpocząć, ale także świętować koniec kolejnych ważnych etapów pracy.
Prowadzenie: Iga Fedak

9 kwietnia 2016 (sobota), godz. 15.00
SPOTKANIE
Każdy ma swojego ptoka - ludzie z pasją
Gośćmi spotkania będą:
Łukasz Piekorz z Lędzin, hodowca drobiu ozdobnego
Jakub Wójcik z Lędzin, hodowca zwierząt
Joanna Drob z Tychów-Jaroszowic, hodowca kur niosek
Jadwiga i Kazimierz Wiśniowscy z Bierunia, pszczelarze

23 kwietnia 2016 (sobota), godz. 15.00
POKAZ FILMOWY
Śląskie skarby z Kamojówki (Premiera)
Film zrealizowany został na zlecenie Fundacji Kamojowej w 2016 roku. Razem z założycielem Muzeum Regionalnego „Kamojówka” w Suszcu, Fryderykiem Szenderą, wędrujemy po zgromadzonych w nim eksponatach. Zwiedzamy m.in. kuźnię, drewnianą stodołę, poznajemy narzędzia, jakimi dawniej pracowano na wsi pszczyńskiej. Zobaczymy też piękne suszczanki w strojach regionalnych z kolekcji Marii Szendery.
Po projekcji odbędzie się spotkanie z bohaterami filmu: Państwem Marią i Fryderykiem Szenderami z Suszca, Waldemarem Szenderą z Fundacji Kamojowej oraz twórcami filmu: Grzegorzem Sztolerem (reżyseria), Sławomirem Dąbrowskim (zdjęcia, montaż) i Joanną Dąbrowską (dokumentacja fotograficzna).

12 maja 2016 (czwartek), godz. 17.00
SPOTKANIE
Atrakcje przyrodnicze ziemi pszczyńskiej
Spotkanie z biologiem, dr Waldemarem Szenderą z Suszca

14 maja 2016 (sobota), godz. 15.00
OPROWADZANIE PO WYSTAWIE
Oprowadzanie ze Stworokami
W trakcie oprowadzania po wystawie uczestnicy będą mieli okazję wysłuchać opowieści o postaciach ze świata nadzmysłowego, m .in. o żeńskim demonie powiązanym z polnymi terenami czyli „Połednicą”. Ponadto każdy będzie mógł poznać regionalne nazwy rolniczego sprzętu.
Prowadzenie: Wiktor Nyga

21 maja 2016 (sobota)
WYCIECZKA
Suszec - Mikołów
Uczestnicy wycieczki będą mieli okazję zwiedzić Muzeum Regionalne Kamojówka w Suszcu oraz Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie.

4 czerwca 2016 (sobota), godz. 15.00
POKAZ FILMOWY
Pokaz filmu dokumentalnego będącego rejestracją audiowizualną kilku wywiadów etnograficznych dotyczących tematyki wystawy „Rok gospodarski na ziemi pszczyńskiej”.
Po projekcji odbędzie się spotkanie z bohaterami filmu oraz jego twórcami: Wiktorem Nygą i Gracjanem Zającem.

11 czerwca 2016 (sobota), godz. 15.00
OPROWADZANIE PO WYSTAWIE
Przez rok gospodarski z muzyką i tańcem
Podczas oprowadzania po wystawie uczestnicy będą mieli okazję przekonać się o tym, jaką rolę odgrywało wspólne śpiewanie i muzykowanie w różnych momentach roku gospodarskiego oraz o tym, jak modernizacja i mechanizacja wsi i rolnictwa wpłynęły na tradycyjną kulturę muzyczną i taneczną na ziemi pszczyńskiej.
Prowadzenie: Iga Fedak

18 czerwca 2016 (sobota)
WYCIECZKA
Jankowice - Goczałkowice-Zdrój
Uczestnicy wycieczki będą mieli okazję obejrzeć Prywatną Kolekcję Zabytkowego Sprzętu Domowego i Narzędzi Rolniczych oraz Broni Historycznej Marii i Tadeusza Żyłów z Jankowic, a także zwiedzić Ogrody KAPIAS w Goczałkowicach-Zdroju.

25 czerwca 2016 (sobota), godz. 15.00
KONCERT
Występ Regionalnego Zespołu Śpiewaczego Radostowianki z Radostowic.
Zespół zaprezentuje pieśni ludowe z obszaru historycznej ziemi pszczyńskiej.

Na wystawę oraz na wydarzenia towarzyszące (poza wycieczkami) wstęp jest bezpłatny.
Informacje o cenie wycieczek znajdują się na stronie internetowej Muzeum.

Istnieje możliwość zamówienia dodatkowych płatnych zajęć na wystawie dla grup zorganizowanych.

Warsztaty

Pachnąca wystawa. Muzealny świat zapachów
Warsztaty dla dzieci od lat 5 do 16
Uczestnicy zajęć będą mieli okazję poczuć zapach słomy i siana. Spróbują także rozpoznać po aromacie zioła, warzywa i owoce. Dowiedzą się również, jak odróżnić różne rodzaje zbóż.
Prowadzenie: Iga Fedak, Agnieszka Szymula

Bez pracy nie ma kołaczy. Muzealny świat przysłów
Warsztaty dla młodzieży od lat 9 do 16
Uczestnicy zajęć dowiedzą się, jakie jest znaczenie przysłów. Wcielą się w rolę meteorologów - nauczą się na podstawie zjawisk przyrodniczych i zachowań zwierząt przewidywać pogodę na kolejne dni i miesiące roku.
Prowadzenie: Iga Fedak, Agnieszka Szymula

Oprowadzanie po wystawie
Wystawę można zwiedzić w towarzystwie przewodnika

Opłata za warsztaty wynosi 25 zł od grupy (przedszkola) i 50 zł od grupy (szkoły)
Opłata za zwiedzanie z przewodnikiem wynosi 1 zł od osoby (przedszkola) i 2 zł od osoby (szkoły)

Grupy mogą liczyć do 25 osób, maksymalnie do 32 osób, jeśli tylu uczniów liczy jedna klasa.

Prosimy o ustalanie terminu warsztatów z wyprzedzeniem minimum tygodnia.

Szczegółowych informacji o wystawie i wydarzeniach towarzyszących udziela: Agnieszka Szymula, Dział Etnologii Muzeum Miejskiego w Tychach
tel. 32 327 18 20-22 w. 24; e-mail: a.szymula@muzeum.tychy.pl

Zapisy na warsztaty i oprowadzanie prowadzi:
Aleksandra Wawrzynowicz
tel. 32 327 18 23; e-mail: a.wawrzynowicz@muzeum.tychy.pl